Powrót "Lilki" nie wszystkim się podoba

"Lilka" wróci bliżej centrum Sejn na wiosnę. Pomysł przywrócenia części pomnika skrytykował suwalski historyk, Andrzej Matusiewicz.

Popiersie stanowiące część pomnika XXV-lecia PRL wróciło z warszawskiego Muzeum Rzeźby im. Xawerego Dunikowskiego, gdzie było częścią ekspozycji "Pomnik. Europa Środkowo-Wschodnia 1918-2018". Stoi teraz na terenie Przedsiębiorstwa Gospodarki Komunalnej przy ul. Powstańców Sejneńskich.

Burmistrz Arkadiusz Nowalski zadeklarował, że są pomysły na trwający kilka miesięcy performance artystyczny, pozwalający przywrócić część pomnika do publicznej przestrzeni. Liczy on, że uda się je wprowadzić w życie już na wiosnę.

Byłoby to zbieżne z wolą nielicznych uczestników zeszłorocznych konsultacji społecznych, ogłoszonych przez ratusz. W ankiecie wzięło wówczas udział prawie 40 osób. Wykorzystanie części pomnika jako rzeźby poparło 28 osób. Gdzie "Lilka" miałaby stanąć? Zwyciężyła opcja „w tym samym miejscu”, którą poparło 7 osób. 16 osób było za tym, żeby wykorzystano całą sylwetkę, stawiając ją na cokole. Przy tym oczywistym było, że będzie to cokół pozbawiony elementów, nawiązujących do poprzedniego ustroju: orła bez korony, płaskorzeźb czerwonoarmistów oraz tablicy dziękczynnej dla Matki Polki.

Zamiary te skrytykował Andrzej Matusiewicz, suwalski nauczyciel i historyk, niedawno uhonorowany przez ministra oświaty Dariusza Piontkowskiego tytułem profesora oświaty. Powiedział on Radiu Białystok, że "pomnik powinien trafić na śmietnik historii, bo tam jest jego miejsce. Został zdemontowany, bo był pozostałością po systemie komunistycznym. Gdy wróci do centrum miasta, to w świadomości będzie to nadal ten sam obiekt i żadne odłupywanie elementów tego nie zmieni."

Pomnik autorstwa Stanisława Wakulińskiego odsłonięto w 1970 roku, jako pomnik Wolności/XXV–lecia PRL. W latach 80. na cokole rzeźby dodano tablicę, z której wynikało, że jest ona hołdem dla Matki Polki. Sylwetkę kobiety sejnianie nazwali „Lilką”.

W marcu 2018 roku pomnik został rozebrany w myśl przepisów ustawy dekomunizacyjnej, jako obiekt gloryfikujący komunistyczny reżim. Nie spotkało się to ze zbyt pozytywnym odbiorem mieszkańców.

Na fot. Popiersie w centrum Sejn, przed wywiezieniem do Warszawy.