Wspomnienie o "ojcu" sejneńskiej oświaty

Wspomnijmy kierownika Publicznej Szkoły Powszechnej w Sejnach – Józefa Klimko, od 1994 roku patrona nieistniejącej już Szkoły Podstawowej nr 1 w Sejnach.

Sylwetkę kierownika, jakiej opis wysłuchali uczestnicy uroczystości nadania "jedynce" patrona, przygotowała jego uczennica, Irena Staniewicz. Józef Klimko urodził się w 1886 roku w Wiejsiejach, wówczas w powiecie sejneńskim. Już przed 1905 rokiem brał udział w indywidualnym nauczaniu języka polskiego, a po strajku szkolnym 1905 roku - w zorganizowanej przez nauczycieli gminnych akcji nauczania języka polskiego. Należał do grupy nauczycieli, którzy w latach 1918-1919 organizowali polskie szkoły na Sejneńszczyźnie.

Późniejszy legendarny kierownik najpierw był nauczycielem w Berżnikach, następnie od 1921 roku w Sejnach, gdzie dzieci uczyły się aż w trzech budynkach na dzisiejszych ulicach Zawadzkiego i Mickiewicza. Kierownictwo Publicznej Szkoły Powszechnej w Sejnach objął z końcem sierpnia 1923 roku. Jego staraniem placówka uzyskała w 1934 roku własną, murowaną siedzibę z drewnianym piętrem, wzniesioną przy dzisiejszej ul. Mickiewicza, gdzie nauka odbywała się na dwie zmiany.

Niedługo społeczność szkolna cieszyła się lepszymi warunkami. We wrześniu i październiku 1939 roku budynki oświatowe były zajmowane przez niemieckich żandarmów, cenniejsze książki i wyposażenie wywożone, lub palone na miejscu. Np. w Berżnikach część książek ze szkolnych zbiorów trafiła do ogniska, skąd część udało się uratować i ukryć co sprytniejszym dzieciom. 

Kierownik został aresztowany 4 kwietnia 1940 roku i wywieziony do obozu w Mauthausen Gusen. Trafił tam też nauczyciel, naczelnik sejneńskiej ochotniczej straży ogniowej, Robert Pieńczykowski. Obaj próbowali prowadzić obozowe nauczanie, ale już w styczniu 1941 roku, w wieku 55 lat Józef Klimko został zamordowany. Jego prochy w urnie z niemieckim napisem spoczęły na starym cmentarzu w Sejnach. 

W pamięci uczniów zachował się jako mądry pedagog z umiejętnością przekazywania wiedzy wszystkim, także mniej zdolnym. Matematyk, prowadził Szkolną Kasę Oszczędności, ZHP i szkolne kółko dramatyczne, którego spektakle osobiście reżyserował. Urzędowy opis kierownika napomyka o niebieskich oczach i blond włosach, ale uczniowska pamięć i archiwalne fotografie zapisały obraz olbrzyma o całkowitej łysinie. Dzieci zapamiętały go jako dbającego o przyrodę, inicjującego sadzenie drzew w parku wokół szkoły, a także tańczącego na szkolnych zabawach. Dla dorosłych Józef Klimko był szanowanym obywatelem i społecznikiem, na kilka kadencji wszedł w skład rady miejskiej Sejn (po raz pierwszy w 1923 roku), brał także udział w Powstaniu Sejneńskim jako członek Polskiej Organizacji Wojskowej.

Rada miejska w 1994 roku nadała Szkole Podstawowej nr 1 w Sejnach imię Józefa Klimko. Ojca wspominali podczas pobytu w Sejnach jego dwa synowie, Jerzy i urodzony w nowym wówczas budynku "jedynki" Józef.